این کتاب با بیان تاریخ هنر فلزکاری ایران، از دوران کهن تا عصر فرمانروایی خاندان صفوی، ایرانیان و به‌ویژه جوانان را با گذشته‌ی هنر و فرهنگ والای نیاکان خویش (که در بوته‌ی ابهام مانده است) بیشتر آشنا میکند. یکی از اهداف این کتاب ارائه‌ی آثار و مدارک تاریخی است که بیشتر بر اساس کتیبه‌های سنگی کهن و کاوش‌های باستان‌شناسانه، و حاصل مطالعات و کنجکاوی پیگیر نویسنده، از دیرباز تا کنون، بوده است. بحثهایی که در این کتاب گردآوری شده عبارتند از: عصر مس، گنجینه‌ی اشیای سیمین از دوران کهن، عصر مفرغ، عصر آهن، چگونگی استخراج فلز در دوران کهن، فلزکاری در دوران هخامنشی، سلوکیان، اشکانیان یا پارتیان و ساسانیان، تاثیر هجوم تازیان و انقراض سلسله‌ی ساسانی بر هنر و فرهنگ ایران، هنر فلزکاری پس از ظهور اسلام، سیر تکاملی هنر فلزکاری، هنر فلزکاری در دوران سامانیان، دیالمه و آل بویه، سلجوقیان، سیر هنر فلزکاری پس از استیلای مغول، هنر فلزکاری در خراسان و غرب ایران در سده‌های هفتم و هشتم قمری، اوضاع اجتماعی و هنری ایران پس از زوال ایلخانان و تیموریان، هنر فلزکاری در ایران صفوی و برخورد با تشیع و ملیگرایی، و همچنین جنگ‌افزارسازی در ایران باستان تا عصر صفویه.
هنر فلزکاری که از ادوار کهن به علت وجود کان‌های بسیار غنی و پربار فلز در ایران پیوسته با زندگی مردم شریک و دمساز بود، تا اواخر دوران پرشکوه سلاطین صفوی دوام یافت. بیشترین مدارکی که در محتوای این کتاب آمده است متکی بر گزارش‌های کاوش‌ها و حفاری‌های باستان‌شناسانی است که در دورافتاده‌ترین نقاط ایران برای روشن‌ساختن نکات مبهم تاریخ از بذل هیچ تلاش و کوششی دریغ نوَرزیدند و آثار مختلف را از دل خاک بیرون کشیدند. باید دانست مدارک دوران ناشناخته‌ی ۱۰۰۰ ساله‌ی پیش از تاریخ، به‌خصوص عصر حکومت مادها و پارسی‌ها و همچنین بیشتر آثار فلزکاری دوران هخامنشی توسط اسکندر مقدونی و سرداران یونانی تبارش، که بعد از او در ایران به نام سلوکیان به قدرت رسیدند، به نابودی کشیده شد. شاهان اشکانی نیز در برخورد با آثار سلوکی دست کمی از یونانیان نداشتند. در بخش فلزکاری دوره‌ی هخامنشی که بدون شک ما را با پیدایش نخستین امپراطوری جهان و یکی از سازمان یافته‌ترین و مقتدرترین دولت‌ها روبهرو میکند. نویسنده ضمن توضیح در مورد الواح زرین و سیمین، خزانه‌ی تخت جمشید، فلزکاری در اکباتان، شوش، جام‌های هخامنشی، جام‌های به شکل سر جانوران معروف به شاخدار، جام‌های طلای دسته‌دار و بی‌دسته و لب‌تخت، گنجینه‌ی جیحون، مسکوکات هخامنشی و همچنین سکه‌های مربوط به این دوره؛ تصاویر ارزشمند و قابل توجهی را در معرض شناخت مخاطبین خود قرار داده است.
این کتاب در حوزه‌ی حفاظت و مرمت اشیاء فلزی نیز توانسته است، با تصاویر و مطالب ارائه‌شده، سهم مهمی در راستای مطالعات تاریخی و تطبیقی در پژوهش‌های دانشجویی و تحقیقی و فن‌شناسی آثار به عهده داشته باشد.
مشخصات فنی کتاب:
عنوان: هفت هزار سال هنر فلزکاری در ایران
نویسنده: محمدتقی احسانی
ناشر: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
محل نشر: تهران
سال نشر: ۱۳۶۸
نوبت چاپ: چهارم/ شمارگان ۲۰۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۲۴۶
معرفی کتاب: هفت هزار سال هنر فلزکاری در ایران
